Wist je dat Geertruidenberg de oudste stad is van het voormalige Graafschap Holland? Tijdens ons weekendje weg herbeleven we de Tachtigjarige Oorlog met het historische evenement Geertruidenberg 1625, waarin diverse groepen de belegering en ontzetting van Breda naspelen.

Geschiedenis Geertruidenberg

Al in 1213, op een moment dat “Nederland” zoals we het nu kennen nog niet bestond, kreeg dit charmante stadje stadsrechten, zelfs vóór bekende steden als Dordrecht en Haarlem! Maar Geertruidenberg heeft meer te bieden dan alleen een indrukwekkend jaartal. Door haar ligging aan de rivier de Donge en dicht bij de moerassen van de Biesbosch groeide de stad uit tot een strategische vesting.

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog, de langdurige strijd tussen de Nederlandse opstandelingen en het Spaanse Rijk, speelde Geertruidenberg een cruciale rol. De stad werd meerdere keren belegerd en wisselde van bezetter. Deze roerige tijden legden de basis voor de Zuiderwaterlinie: een ingenieus netwerk van vestingsteden en onderwaterzettingen, van Bergen op Zoom tot Grave. In vredestijd een pittoresk landschap, maar in oorlogstijd een ondoordringbare barrière. Geertruidenberg was een belangrijke schakel in deze linie, en dat is nog steeds zichtbaar in de bastions, bolwerken en het eeuwenoude stratenplan.

Camperplaats Geertruidenberg: overnachten aan de jachthaven

Ons weekendje weg begint aan de jachthaven van Geertruidenberg, waar we met échte Brabantse gastvrijheid worden ontvangen en ons meteen welkom en thuis voelen. We krijgen een uitgebreide uitleg over Geertruidenberg en een toeristenfolder mee. Ook worden we geïnformeerd dat het morgen kraandag is, wanneer de boten te water gelaten worden.

Al vroeg op zaterdagochtend is er volop bedrijvigheid. Hup, daar gaan ze! Eén voor één worden de boten met de kraan het water in gehesen. Het is leuk om een keer mee te maken hoe zo’n dag verloopt. Ter compensatie voor de eventuele overlast (die wij niet echt ervaren hebben), mogen we gratis frietjes eten van de frietwagen die speciaal voor deze dag is ingehuurd. Wat een geluk!

Bezienswaardigheden Geertruidenberg

Het Kruithuis

Kruit is natuurlijk een gevaarlijk goedje! Het moest dan ook veilig opgeborgen worden, ‘bomvrij’, zoals ze dat in militaire termen noemen. In Geertruidenberg gebeurde dat in het Kruithuis, dat strategisch achter een gracht met verdedigingswallen ligt. Dit open, hellende terrein was het laatste stukje glacis van de stad, wat ervoor zorgde dat de vijand de vesting niet ongezien kon naderen. Een slimme zet, toch?

De Vishal

Visserij was jarenlang een belangrijke bron van inkomsten voor de stad. Geertruidenberg stond bekend om de handel in vis, zoals zalm en steur, die zelfs tot ver buiten de regio werd geëxporteerd. Langs de straten boden vissers hun verse vangst aan, rechtstreeks uit manden en kramen. Er was zelfs een vishal waar je de vis kon kopen. Eerst op een andere locatie, maar later verhuisde deze naar een centrale plek in de stad. En als je goed kijkt, zie je bovenop een van de daken een windvaan in de vorm van een zalm, een charmante knipoog naar het rijke visserijverleden van Geertruidenberg.

Commandeursbolwerk

Het Commandeursbolwerk is een van de oudste bolwerken van Geertruidenberg. Vroeger maakte het deel uit van de verdedigingswerken die de stad moesten beschermen tegen vijanden. Geen eenvoudige stadsmuurtjes meer, maar stevige bastions die mee evolueerden met de oorlogsstrategieën van hun tijd.

Het bolwerk is opgebouwd uit dikke aarden wallen, verstevigd met gras om wegspoelen tegen te gaan. Dankzij de scherpe hoeken konden verdedigers vijanden van meerdere kanten in de gaten houden én onder vuur nemen. Bovenop ligt een barbette, ook wel ‘schietkat’ genoemd, een verhoogd platform waar de kanonnen opgesteld stonden, met vrij uitzicht over de hele omgeving.

Tegenwoordig is het bolwerk natuurlijk vooral een fijne plek voor een wandeling, een blik in het verleden én een mooi uitzicht over de omgeving. En zeg nou zelf: hoe vaak sta je nou op een plek waar vroeger de kanonnen klaarstonden?

Historische Markt

De Markt van Geertruidenberg is het kloppend hart van de stad, een sfeervol plein omringd door prachtige oude panden en gezellige terrassen. Hier voel je de geschiedenis, maar kun je ook gewoon lekker neerstrijken voor een kop koffie of een lunch in de zon. Extra leuk: op bepaalde dagen kun je de indrukwekkende kerktoren beklimmen. Eenmaal boven wacht je een prachtig uitzicht over de stad en de omliggende natuur. Een beetje klimwerk, maar absoluut de moeite waard!

Geschiedenis komt tot leven: Geertruidenberg 1625

Tijdens het evenement Geertruidenberg 1625 voelde het even alsof we écht terug in de tijd waren gekatapulteerd. Geen telefoons, geen wifi, maar wel musketten, zwaarden, rokende kampvuurtjes en heel veel linnen kleding. Geertruidenberg was omgetoverd tot een levend geschiedenisboek vol actie, sfeer en… verrassend lekkere hapjes.

We begonnen onze dag op het tentenkamp, waar we nieuwsgierig rondkeken bij de oude veldkeukens, smeedvuren en soldaten in vol ornaat. Her en der rook het naar houtvuur en stoofpot, en het gekletter van zwaarden op harnassen gaf het gevoel dat er ieder moment een veldslag kon uitbreken. Maar het mooiste: je mocht overal bij, kijken, vragen stellen en soms zelfs meedoen.

Zo volgden we een workshop bij Toen ter Tafel, waarin we leerden hoe je middeleeuwse appelflappen maakt, of beter gezegd: roffioelen. Een soort gefrituurde deegflapjes met een vulling van appel, suiker en verschillende specerijen. Zeg maar gerust: de oervorm van de appelflap. Niet alleen leuk om te maken, maar vooral héél lekker.

Even later werden we meegesleept door een groep vrolijke muzikanten die middeleeuwse deuntjes speelden. Meedoen was verplicht, maar op de leukste manier. Het begon met één keer “hey” roepen en eindigde in een vrolijk koor van “hey hey hey hey hey” waar niemand stil bij kon blijven staan. De sfeer was aanstekelijk en zelfs de meest terughoudende bezoeker deed enthousiast mee.

Als kers op de taart, of eigenlijk taart op de kers, proefden we een middeleeuwse schoenlapperstaart bij de Tuinkoepel. De naam klinkt misschien wat twijfelachtig, maar geloof ons: deze kruidige, notige taart is een verborgen parel. Ooit bedacht om restjes op te maken, nu een smaakvolle traktatie die we niet snel zullen vergeten.

Tot slot kwamen we het Brabants Buske tegen, dat opnames maakte van het middeleeuwse evenement. Het was geweldig om onze gezellige dag later op tv terug te zien!

Waar wil je heen? Zoek en boek direct je verblijf